Άρθρο της Φιλιώς Τσουκαλά που δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα
www.mitrotita.gr
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Τι συμβαίνει όταν ένα ζευγάρι αποφασίζει να κάνει παιδί και αυτό αποδεικνύεται δύσκολο;
Καταρχήν η ίδια η λήψη της απόφασης για κάθε ζευγάρι, ανεξαρτήτως αν θα τεκνοποιήσει εύκολα ή δύσκολα, δεν είναι απλή διαδικασία. Η γυναίκα και ο άντρας επηρεάζονται από πολλούς παράγοντες για την απόφαση αυτή. Κάποιοι από αυτούς είναι συνειδητοί και άλλοι ασυνείδητοι. Ένας παράγοντας είναι τα συναισθήματα που έχουν ο ένας για τον άλλο. Μπορεί λοιπόν να θέλουν ένα παιδί επειδή νιώθουν πολύ ερωτευμένοι μεταξύ τους. Ίσως να νιώθουν ότι η κοινή τους πορεία έχει ολοκληρώσει έναν κύκλο και χρειάζονται να περάσουν στην «επόμενη φάση». Ακόμα όμως και αυτή η απλή διατύπωση σημαίνει διαφορετικά πράγματα για το κάθε ζευγάρι. Δυστυχώς μερικές φορές συμβαίνει και το αντίθετο. Το ζευγάρι αποφασίζει να κάνει παιδί ακριβώς για να σώσει μία σχέση που είναι εύθραυστη. Μπορεί λοιπόν να προκύψει το δίλλημα «κάνουμε οικογένεια ή χωρίζουμε» ακόμα κι αν αυτό δεν λέγεται μεταξύ τους.
Συχνά λέμε ότι ένα ζευγάρι αποφάσισε να κάνει παιδί αλλά στην πραγματικότητα δεν το θέλουν και οι δύο με την ίδια ένταση και σιγουριά. Ορισμένες φορές ο ένας το επιθυμεί διακαώς ενώ ο άλλος απλώς το αποδέχεται, πιστεύοντας ότι στην πορεία θα τον/την κάνει ευτυχισμένο/η. Ακόμα συμβαίνει να το επιθυμούν και οι δύο αλλά το ένα μέλος να φοβάται περισσότερο. Για παράδειγμα, ο άντρας να ανησυχεί για τις οικονομικές υποχρεώσεις και η γυναίκα για τις καθημερινές απαιτήσεις της φροντίδας του βρέφους και του παιδιού σε συνδυασμό με την εργασία της.
Στην απόφαση αυτή αναβιώνουν και τα όνειρα που οι υποψήφιοι γονείς έχουν κάνει κατά τη διάρκεια της ζωής τους ως προς τη γονεϊκότητα. Πως έχουν φανταστεί τα παιδιά τους; Τι έχουν ορκιστεί να τους προσφέρουν και τι να μην κάνουν ποτέ; Και φυσικά αναβιώνουν οι δικές τους εμπειρίες ως βρέφη και παιδιά. Οι γονείς τους επιθυμούσαν τη γέννησή τους; ήταν χαρούμενοι ή δυστυχείς; Πόσα αδέρφια είχαν και σε ποια σειρά ήρθαν στον κόσμο; Οι γονείς τους είχαν το χρόνο, τη διάθεση, την τρυφερότητα και τη γνώση να τους προσφέρουν όσα είχαν ανάγκη; Με άλλα λόγια πολλές φορές ονειρευόμαστε στο δικό μας παιδί να επανορθώσουμε τις ελλείψεις που βιώσαμε οι ίδιοι και άλλοτε να μεταλαμπαδεύσουμε τη φροντίδα που πήραμε από τους γονείς μας.
Στην απόφαση κάθε ανθρώπου να κάνει παιδί εμπλέκονται και οι υπαρξιακές του ανησυχίες. Η ανάγκη συνέχειας και νοήματος στη ζωή. Η ελπίδα να αφήσουμε πίσω μας κάτι ζωντανό, ένα κομμάτι μας που θα συνεχίσει να δημιουργεί και θα αποτελέσει αντίδοτο στην αγωνία του γήρατος και του θανάτου.
Ακόμα, ειδικά οι γυναίκες, μαθαίνουν από νωρίς ότι μέσα από τη μητρότητα θα ολοκληρωθούν, θα βιώσουν την απόλυτη ευτυχία και θα εκπληρώσουν τον ρόλο τους. Ότι θα κατακτήσουν την πλήρη θέση τους στην κοινωνία. Πολλές φορές αυτή η κοινωνική κατασκευή ταυτίζεται με τις επιθυμίες μιας γυναίκας να αποκτήσει παιδί. Ορισμένες φορές όμως είναι η κοινωνική πίεση που της επιβάλει να θέλει ένα παιδί για να γίνει «ολοκληρωμένη γυναίκα», πίεση που σε συνδυασμό με τους ηλικιακούς περιορισμούς της γυναικείας αναπαραγωγής οξύνει ιδιαίτερα το άγχος και μπορεί να επιβάλει την απόφαση της μητρότητας.
Τα παραπάνω αφορούν γενικά την επιλογή των ανθρώπων να κάνουν παιδιά στις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες. Όταν ένα ζευγάρι δεν πετυχαίνει τη σύλληψη μετά από το προβλεπόμενο χρονικό διάστημα και μπαίνει στη διαδικασία των εξετάσεων και την αναζήτησης επιλογών υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, συνήθως όλα τα παραπάνω συσκοτίζονται. Η απόφαση και η επιθυμία θεωρείται δεδομένη και το ζευγάρι που έχει να αντιμετωπίσει τις γνωστές δυσκολίες δεν έχει την πολυτέλεια να εκφράσει φόβους και ανησυχίες, αμφιβολίες και αναστολές που σε άλλη περίπτωση θα μοιραζόταν μεταξύ των συντρόφων ή και με τρίτους, φίλους ή συγγενείς.
Μαζί με την σωματική και ψυχική ταλαιπωρία που συνεπάγεται η διάγνωση και η αντιμετώπιση της υπογονιμότητας, αυτή είναι μια ακόμα «βία» που πρέπει να αντιμετωπίσουμε. Οι άντρες και οι γυναίκες που προσπαθούν να κάνουν παιδί δικαιούνται όσο κάθε ζευγάρι να έχουν συναισθηματικές διακυμάνσεις και αμφιβολίες και να τις εκφράζουν τόσο μέσα στην «κοινότητα» της υπογονιμότητας αλλά και στους οικείους τους.