Σε ένα προάστιο του Παρισιού εδώ και κάποια χρόνια λαμβάνει χώρα μια ομάδα χοροθεραπείας με ψυχωσικούς ενήλικες, που νοσηλεύονται στο νοσοκομείο του Ville- Evrard. Η ομάδα αυτή είναι σχετικά ανοιχτή, υπό την έννοια ότι υπάρχουν κάποιοι σταθεροί ασθενείς που την παρακολουθούν αλλά ανά διαστήματα προστίθενται και νέοι νοσηλευόμενοι. Αποτελείται συνήθως από 6-10 άτομα, και υπεύθυνη είναι μια πρώην χορεύτρια και χορογράφος, η Κίτσου Ντυμπουά ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένη στα θέματα ψυχικής υγείας, με την οποία δούλεψα για ένα χρόνο σαν συνθεραπεύτρια ψυχολόγος. Οι συνεδρίες λαμβάνουν χώρα σε μια μεγάλη αίθουσα χορού άδεια από αντικείμενα και διαρκεί μια ώρα κατά τη διάρκεια της οποίας ακούγεται μόνο η φωνή της θεραπεύτριας που εξηγεί τις προτεινόμενες ασκήσεις και η μουσική. Πρόκειται λοιπόν για μια «σωματική γλώσσα» και η επικοινωνία γίνεται μόνο δια μέσω του σώματος. Συνέχεια →

H  ψυχική υγεία είναι ένα από τα πρώτα πράγματα που βάλλεται άμεσα από τις τρέχουσες πολιτικο-οικονομικές εξελίξεις στην Ελλάδα.

Οι τελευταίες αποφάσεις περιλαμβάνουν την απόλυση ή την εργασιακή εφεδρεία του μεγαλύτερου ποσοστού των ανθρώπων που επανδρώνουν τις δομές ψυχικής υγείας, δηλαδή ψυχιάτρους, ψυχολόγους και νοσηλευτές.

Η περικοπή 36,8 εκατ. ευρώ οδηγεί σε άμεσο κλείσιμο των μονάδων ψυχικής υγείας, που λειτουργούν με την ευθύνη των Νομικών Προσώπων Ιδιωτικού Δικαίου (ΝΠΙΔ), και την επιστροφή στα ψυχιατρεία 1.500 ψυχικά πασχόντων που φιλοξενούνται στις στεγαστικές δομές, αφού όλο σχεδόν το εναπομείναν ποσό του προϋπολογισμού έχει ήδη απορροφηθεί το πρώτο εξάμηνο του 2011.
Συνέχεια →

Συναισθήματα ματαίωσης σε νέους μπαμπάδες:
μια ιστορία που ξεκινάει από παλιά

Φ.Τσουκαλά, Η.Λαμπίρη

δημοσίευση στο 7ο πανελλήνιο  παιδοψυχιατρικό συνέδριο

Πολλές έρευνες ανά τον κόσμο  τα τελευταία χρόνια διερευνούν το φαινόμενο της Πατρικής επιλόχειας κατάθλιψης. Παρότι η ύπαρξη των ερευνών υποδηλώνει ότι οι νέοι πατέρες αντιμετωπίζουν περισσότερες συναισθηματικές δυσκολίες από όσες  θεωρούσαμε, τα αποτελέσματα των ερευνών δεν επιβεβαιώνουν την ύπαρξη κατάθλιψης σε σημαντικό κομμάτι του ερευνώμενου πληθυσμού. Ωστόσο σε μέρος αυτών παρατηρούνται έντονα συναισθήματα απογοήτευσης, ανεπάρκειας και άγχους, που αξίζουν την προσοχή μας.

Οι έρευνες

Θα αναφέρουμε ενδεικτικά κάποιες έρευνες που ασχολήθηκαν με το θέμα της πατρικής επιλόχειας κατάθλιψης, διαλέγοντας ανάμεσα σε πολλές που έχουν μελετήσει αυτό το σχετικά νέο (ή ως τώρα «βουβό») φαινόμενο.

Στην έρευνα « The First-Time Fathers Study: a prospective study of the mental health and wellbeing of men during the transition to parenthood», οι John T. Condon, Philip Boyce και Carolyn J. Corkindale υποστηρίζουν ότι η εγκυμοσύνη, περισσότερο απ’ ότι η περίοδος μετά τη γέννα, είναι για τους άνδρες πιο αγχωτική, γιατί τους εισάγει στην πατρότητα. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι οι σημαντικότερες αλλαγές πραγματοποιούνται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης κι ότι μετά τη γέννα το πιο αξιοσημείωτο γεγονός που προκαλεί θλίψη στους άνδρες είναι κυρίως η έλλειψη αλλαγών. Αυτοί οι άνδρες φαίνεται να μην είχαν προετοιμαστεί καθόλου για τον αντίκτυπο που θα είχε η πατρότητα στη ζωή τους, κυρίως όσον αφορά τη σεξουαλική τους ζωή. Συνέχεια →

Άρθρο της Ήρας Λαμπίρη

«Ο μπαμπάς μέθυσε!…» μου είπε την Κυριακή του Πάσχα ένα οχτάχρονο κορίτσι που παρευρέθηκε στην καθιερωμένη πασχαλιάτικη σύναξη. Σύναξη σαραντάρηδων δηλαδή, που ο πατέρας –καλός γονιός και με ενδιαφέρον για τα παιδιά του, έφερε μαζί τα κορίτσια του, οχτώ και δέκα χρονών αντίστοιχα. Είχε αυτή τη δυνατότητα γιατί ήταν το ένα από τα δύο σαββατοκύριακα το μήνα που έβλεπε τα παιδιά του.

Τα έφερε μαζί. Καλά έκανε. Ευκαιρία να δούνε τους φίλους του, να χορέψουνε με ωραία τζαζ μουσική, να κοινωνικοποιηθούνε, έξυπνα πλάσματα και πολύ ομιλητικά, δεν είχανε κανένα απολύτως πρόβλημα να παίζουν τόσο μεταξύ τους όσο και με κάνα δυο άλλα παιδιά που παρευρέθηκαν. Εξάλλου, το να παίρνει μαζί του τα παιδιά στην εξοχή, σε βόλτες, σε εκδρομές, είναι κάτι που το συνηθίζει, και που τα παιδιά το λατρεύουν.

Όμως κάτι πήγε στραβά, κάτι δεν υπολογίστηκε σωστά. Σκέφτηκα εγώ μέσα μου δηλαδή, όταν τον είδα να παραπατάει. Έψαχνε για άλλο ένα τσιγάρο, έψαχνε για το ποτό του, το 4^ο; το 5^ο; το 6^ο; Δεν μπορώ να ξέρω , αφού το μόνο που έβλεπα ήταν ότι παραπατούσε. Συνέχεια →

Άρθρο της Ήρας Λαμπίρη

Στα τέλη του 19^ου αιώνα και περισσότερο στις αρχές του 20^ου, αρχίζει να εμφανίζεται ο σύγχρονος χορός, σαν αναγκαιότητα έκφρασης μιας κοινωνικής πραγματικότητας πολεμικής και μεταπολεμικής, πραγματικότητας αλλαγών και αναταραχών, όπου οι σκληροί κανόνες, οι νόμοι και η κατευθυνόμενη σωματική έκφραση του μπαλέτου χρειάζεται να μεταλλαχθούν σε κάτι πιο ελεύθερο και δυναμικό, που να μπορεί τόσο να αποδώσει ταυτόχρονα όλα όσα συμβαίνουν, όσο και να επιτρέψει στους χορευτές να απαλλαγούν από τη σκληρότητα της τεχνικής του κλασσικού χορού.

Πολλοί καλλιτέχνες είχαν ζήσει την κόλαση των χαρακωμάτων, των επιθέσεων και των αντεπιθέσεων και πολλοί από αυτούς επέστρεφαν πληγωμένοι σωματικά αλλά και με το νου στοιχειωμένο από τρομακτικές αναμνήσεις. Έτσι έψαχναν εκφραστικούς τρόπους, αφήνοντας την αγωνία τους να μετουσιωθεί σε ένα καμβά, σε ένα χορευτικό κομμάτι, σε ένα ποίημα.  Αναζητούσαν λοιπόν ένα ξεκίνημα με νέους δρόμους: εξπρεσιονισμός.

Η εξπρεσιονιστική τέχνη τείνει προς τη βοή, το ουρλιαχτό, την προσωπική διαπεραστική κραυγή, με την ελπίδα να είναι αρκετά οξεία, ώστε να πέσουν τα τείχη.  Η πρόθεσή της επικεντρώθηκε στο λαϊκό, στο πρωτόγονο.  Αποφασιστικά οι καλλιτέχνες υιοθέτησαν κινήσεις και διαδικασίες σκληρές και χοντροκομμένες: τον κύκλο, τις συμπιέσεις, τις τραχιές επιφάνειες στη ξυλογραφία.  Βία: Συνέχεια →

Ο χωρισμός και εν συνεχεία το διαζύγιο είναι μια πολύ σύνθετη κατάσταση με επιπτώσεις και αλλαγές σε διάφορους τομείς – οικογενειακό, ψυχολογικό, κοινωνικό, νομικό, οικονομικό. Εξαιτίας δε των αρνητικών στάσεων και του στίγματος ως τώρα, ο χαρακτηρισμός των οικογενειών αυτών ήταν «διαλυμένες οικογένειες», «ελλιπείς οικογένειες», «αποδιοργανωμένες οικογένειες» (Burgess,1970). Η σταδιακή όμως αλλαγή των στερεότυπων αντιλήψεων και η κατανόηση μιας νέας διαμορφούμενης κατάστασης οδήγησε στον όρο «μονογονεϊκή οικογένεια», εννοώντας την οικογένεια που διαμορφώνεται από τον γονιό που έχει την επιμέλεια των παιδιών, χωρίς όμως να υποτιμάται και να παραγνωρίζεται και ο σημαντικός ρόλος του άλλου γονιού. Νεότερος όρος (Sager, 1983) που χρησιμοποιείται σήμερα είναι «δυαδική μονογονεϊκή οικογένεια». Συνέχεια →

Από κατάθλιψη πάσχει το 10% των εφήβων, ενώ 1 στους 3 αντιμετωπίζει πρόβλημα με την εικόνα του. Επιπλέον, το 70% είναι εκτεθειμένο σε σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, με μόλις το 30% να χρησιμοποιεί προφυλακτικό κατά τη σεξουαλική επαφή και 1 στα 2 κορίτσια μέχρι 19 ετών έχει εκτεθεί στον ιό των κονδυλωμάτων HPV, σύμφωνα με έρευνα της Μονάδας Εφηβικής Υγείας (ΜΕΥ) της Β’ Παιδιατρικής Κλινικής του νοσοκομείου «Αγλαΐα Κυριακού».

Τα αποτελέσματα της έρευνας, που παρουσιάζονται από την εφημερίδα «Ελευθεροτυπία», προκύπτουν από τις συχνές επισκέψεις, τα τελευταία τέσσερα χρόνια, περίπου 14.000 νέων στη Μονάδα Εφηβικής Υγείας. Οι 2.800 απ’ αυτούς πραγματοποίησαν περισσότερες από μία επισκέψεις, ενώ το 20% προσέρχεται χωρίς συνοδεία.

Ανησυχητικά στοιχεία αποτελούν ακόμη το αυξημένο σωματικό βάρος, που καταγράφεται στο 18% των παιδιών, διατροφικές διαταραχές (ανορεξία ή βουλιμία) (6%) και το προβλήματα ανάπτυξης(8%). Περίπου 20 παιδιά με διαταραχές πρόσληψης τροφής χρειάστηκαν νοσηλεία και μερικά χρειάστηκε να διακόψουν για κάποιο διάστημα το σχολείο τους.

Ποσοστό 10% των παιδιών ζήτησε βοήθεια για θέματα, όπως κατάθλιψη, άγχος, διαχείριση επιθετικότητας, οικογενειακή δυσλειτουργία, φοβίες, ωστόσο, η επίσημη κατάθλιψη με όλα τα διαγνωστικά χαρακτηριστικά αφορά λιγότερο από 5% των εφήβων. Στον κατάλογο προστίθενται και ακραίες, επικίνδυνες συμπεριφορές, π.χ. αυτοτραυματισμοί. Συνέχεια →

Στο 11,6% ανήλθε το ποσοστό ανεργίας τον Μάρτιο έναντι 9,2% τον αντίστοιχο μήνα του 2009. Ωστόσο η πραγματική και όχι στατιστική ανεργία εκτιμάται ότι κυμαίνεται στο 17,5% έτσι ώστε το σύνολο των ανέργων σήμερα στη χώρα μας να αγγίζει τους 800.000. Σε τίποτα δεν θα θυμίζει ζωή, η ζωή που καλούνται να ζήσουν αυτοί οι άνθρωποι.
Οσοι μιλούν με αριθμούς, οχυρωμένοι στον γυάλινο πύργο μιας επιστημονικής ουδετερότητας, αδυνατούν να αποδώσουν το νόημα που ο ίδιος ο άνεργος προσδίδει στην ανεργία. «Ξόφλησα», « Ηθελα να κάνω ένα παιδί», «Ηθελα να έχω μια οικογένεια», «Είμαι τριάντα χρονών,ήθελα να μην επιβαρύνω άλλο τους δικούς μου». Θεμιτά «θέλω» που άλλοτε συγκροτούσαν τον πυρήνα μιας ύπαρξης και τώρα τινάζονται στον αέρα. «Αγαπούσα αυτή τη δουλειά, είκοσι χρόνια, ήταν το σπίτι, το παιδί μου».
Δεν υπάρχει ανεργία. Ανεργοι μόνον υπάρχουν. Συνέχεια →

Το στερεότυπο, η περιθωριοποίηση και ο φόβος σε αντιπαράθεση με την αποδοχή, την ένταξη και την αγάπη είναι αντιθέσεις που συνυπάρχουν στο αφιέρωμα «Ετσι είμαι – Ανατρέποντας προκαταλήψεις» που διοργανώνει το 13ο φεστιβάλ ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης (11-20 Μαρτίου) εστιάζοντας στην υπεράσπιση ατόμων με αναπτυξιακές και νοητικές δυσλειτουργίες

Με αφορμή τη διοργάνωση των Παγκόσμιων Αγώνων Special Olympics Athens 2011, το 13^ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης – Εικόνες του 21^ου Αιώνα πραγματοποιεί ένα μεγάλο αφιέρωμα με τίτλο «Έτσι είμαι – Ανατρέποντας προκαταλήψεις». Οι 30 ταινίες τεκμηρίωσης του αφιερώματος δίνουν την δυνατότητα στον θεατή να γνωρίσει καλύτερα τους ανθρώπους με αναπτυξιακά και νοητικά προβλήματα και να δεί τον κόσμο με τα δικά τους μάτια. Συνέχεια →

Σύμφωνα με μία έρευνα που ολοκληρώθηκε πρόσφατα σε 28 διαφορετικές  χώρες *,  ένα σημαντικό ποσοστό – τουλάχιστον το 10% – των νέων μπαμπάδων εμφανίζουν κάποια μορφή κατάθλιψης λίγο πριν και κυρίως μετά τη γέννηση του παιδιού τους, ενώ ένας στους 4 άνδρες ενδέχεται να εμφανίσει κατάθλιψη μέσα στον πρώτο χρόνο από τη γέννηση του παιδιού. Οι περισσότερες από αυτές τις περιπτώσεις περνάνε γενικά απαρατήρητες, χωρίς να διαγνωστούν ποτέ.

Ειδικότερα οι πρώτοι έξι μήνες  μετά τη γέννα, θεωρούνται και οι πιο δύσκολοι από ψυχολογικής πλευράς για τους γονείς, καθώς το κλάμα του μωρού φθάνει στο αποκορύφωμά του. Μαζί με το κλάμα, οι νέοι γονείς έχουν να αντιμετωπίσουν πολλές καινούριες προκλήσεις, όπως το να αναγνωρίζουν κάθε φορά την ανάγκη που κάνει το βρέφος να κλαίει, το πώς να το ταΐσουν, το πώς να το κοιμίσουν κ.ο.κ. Ένα βουνό ευθυνών, υποχρεώσεων και καινούριων εμπειριών έρχεται να αλλάξει ριζικά την κατάσταση μέσα στο σπίτι αλλά και τις ισορροπίες των σχέσεων. Συνέχεια →

Το κοινωνικό στίγμα που συνοδεύει την ψυχική ασθένεια σήμερα είναι ένα από τα κύρια εμπόδια, τόσο στην αναζήτηση και παροχή ουσιαστικής φροντίδας για τους ψυχικά ασθενείς, όσο και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής τους.

Οι ψυχικά ασθενείς έχουν να αντιμετωπίσουν -εκτός από την ίδια τη νόσο- το κοινωνικό στίγμα, την προκατάληψη και το φόβο της κοινωνίας για το «άλλο» της πρόσωπο. Ας μην ξεχνάμε, άλλωστε, ότι ο φόβος της ψυχικής νόσου, ο φόβος της τρέλας, μαζί με το φόβο του θανάτου, αποτελούν τους αρχετυπικούς φόβους του ανθρώπου. Και οι δύο αυτοί φόβοι συνδέονται με το στοιχείο της απώλειας, φόβο για την απώλεια της λογικής στη μία περίπτωση και φόβο για την απώλεια της ζωής στην άλλη. Φόβο, σε τελική ανάλυση, για την απώλεια της ουσίας της ίδιας της ανθρώπινης ύπαρξης. Συνέχεια →